Din is-sena, The Shift kien fuq quddiem nett bi wħud mill-akbar stejjer tas-sena. Fosthom hemm l-istorja dwar it-tħejjijiet li kienu qed isiru baxx baxx għall-għeluq tal-Air Malta u l-istorja li tirrapporta dettalji dwar il-kuntratt frawdulenti ta’ “konsulenza” ta’ Rosianne Cutajar. Madankollu, il-kontribut ta’ din il-kamra tal-aħbarijiet iffinanzjata mill-pubbliku jmur lil hinn minn sempliċiment rappurtaġġi investigattivi.

Issa li s-sena qed toqrob lejn tmiemha, jixraq nagħtu ħarsa lejn il-proġetti u l-kisbiet ewlenin ta’ The Shift matul l-2023, li lkoll setgħu jitwettqu bis-saħħa tal-appoġġ tal-qarrejja tagħna.

The Shift jirbaħ il-kawżi kollha li nfetħulu b’rabta mat-Talbiet tal-Libertà tal-Informazzjoni (l-FOI)

The Shift irnexxielu jirbaħ il-kawżi kollha tal-appell li nfetħu quddiem it-Tribunal tal-Kummissjoni tal-Protezzjoni tal-Informazzjoni u tad-Dejta, immexxi mill-avukati Anna Mallia u Noel Camilleri. F’ħafna mill-każijiet, il-gvern fetaħ kawżi fil-qrati biex jappella dawk id-deċiżjonijiet, madankollu The Shift irnexxielu jirbaħ ukoll it-18-il kawża kollha li nfetħu fil-Qrati tagħna quddiem l-Imħallef Lawrence Mintoff, u l-ministeri ġew ordnati jipprovdu l-informazzjoni mitluba.

L-appelli għandhom x’jaqsmu ma’ Talbiet tal-Libertà tal-Informazzjoni (FOI) li għamel The Shift fl-2021 biex jitlob lill-ministeri u l-entitajiet governattivi jipprovdu kopji tal-kuntratti u l-ħlasijiet tal-konsulenzi li saru lil Saviour Balzan bħala konsulent privat ta’ ministeri u aġenziji differenti tal-gvern fl-istess żmien meta kien qed imexxi kamra tal-aħbarijiet indipendenti. Wara battalja ta’ sentejn għall-informazzjoni, fiż-żmien li ġej se nkunu qed nippubblikaw din l-informazzjoni.

Konferenza ta’ suċċess

Fil-konferenza ta’ The Shift imsejħa “Tissikket il-Libertà. Il-Liġi tintuża bħala Arma” li ttellgħet f’Ottubru li għadda ħadu sehem diversi kelliema pijunieri f’għadd ta’ suġġetti relatati u involvew ruħhom bosta esponenti mill-udjenza, li lkoll urew il-ħerqa għal aktar diskussjonijiet u tixrid tal-għarfien. Dan l-avveniment laqqa’ flimkien bosta esperti legali internazzjonali u lokali u membri oħrajn mill-komunità tal-midja biex jiddiskutu kif l-iSLAPPs u metodi legali oħrajn jistgħu jintużaw biex isikktu lill-ġurnalisti u kif dawn jolqtu direttament l-informazzjoni li tingħata lill-pubbliku. Id-dibattitu stħarreġ fil-fond ukoll in-natura evolventi u d-definizzjonijiet tal-iSLAPPs, l-impatt tagħhom fuq il-ħidma ta’ kuljum tal-ġurnalisti u fuq id-dritt tal-pubbliku li jkun jaf, u tratta wħud mill-għodod disponibbli kontra dawk it-tattiċi.

Investigazzjoni ta’ The Shift fost il-finalisti ta’ Premju Ewropew

Din is-sena, investigazzjoni ta’ The Shift ġiet nominata mal-finalisti għall-premju tal-Parlament Ewropew imsejjaħ il-Premju Daphne Caruana Galizia għall-Ġurnaliżmu minn fost 268 entrata minn kmamar tal-aħbarijiet differenti madwar l-UE. L-artiklu investigattiv ta’ The Shift imsejjaħ ‘Ninnammraw mal-Qatar: lil dawk li allegatament jiffinanzjaw lit-terroristi, il-President jistidinhom jinvestu f’Malta’ u miktub mill-Fundatriċi u l-Kap Editriċi Caroline Muscat f’Jannar li għadda, jittratta l-ftehimiet dubjużi ta’ Malta fil-Qatar.

L-artiklu ta’ The Shift ħareġ fid-dieher kif il-President George Vella beda jħajjar lil biljunarji Sirjani residenti l-Qatar biex jinvestu f’Malta meta xahrejn biss qabel dawn kienu ġew akkużati li ffinanzjaw grupp terrorista affiljat mal-Al-Qaeda. Sussegwentement, The Shift żvela wkoll li l-gvern tal-Qatar kien għamel tajjeb għal ħafna mill-ispejjeż ta’ bosta delegazzjonijiet minn Malta li żaru l-Qatar fi żmien ftit xhur.

Investigazzjonijiet kollaborattivi

The Shift ħa sehem ukoll f’diversi proġetti kollaborattivi. Fosthom hemm l-investigazzjoni profonda u mingħajr fruntieri li għamel The Shift ma’ sħab internazzjonali ewlenin u li matulha skopra kif bosta mijiet tal-eluf tal-ewro minn fondi tal-Istati Membri kienu qed jinħlew minħabba l-kaċċa f’Malta, prattika li qed titħalla tissokta bi ksur dejjem akbar tar-regoli tal-UE u bil-palata tal-gvern Malti biex “jassigura l-voti tal-lobby tan-nassaba u l-kaċċaturi”.

F’Mejju li għadda, The Shift kien parti wkoll minn investigazzjoni konġunta mal-Proġett tar-Rappurtaġġi tal-Kriminalità Organizzata u l-Korruzzjoni (OCCRP) u t-Times of Malta li skopriet kif il-kuntratt ta’ konsulenza tal-eks prim ministru diżonorat Joseph Muscat minn kumpanija Żvizzera kien suspettat li hu veikolu biex flus il-poplu jingħaddew lura lill-investituri wara l-Grupp Vitals Global Health Care (VGH), kuntratt li issa qed jiġi investigat fid-dettall. 

The Shift skopra wkoll li l-kumpaniji involuti fil-konċessjoni tal-isptarijiet kienu bagħtu mill-anqas €7 miljun lil Accutor. Din il-kumpanija tal-payroll Żvizzera qdiet irwol kruċjali biex jingħaddu l-flejjes bejn l-investituri. Skoprejna li dawk l-istess investituri kienu nefqu miljuni tal-ewro biex jgħixu ħajja axxellerata filwaqt li l-isptarijiet li kellhom jibnu jew jirrinovaw tħallew jaqgħu biċċiet.

Kampanji ta’ finanzjament mill-pubbliku u wirja tal-arti

L-investigazzjonijiet kollaborattivi ta’ 12-il xahar li għamilna matul l-2023 stajna nwettquhom bis-saħħa tas-sostenn tal-qarrejja tagħna. Biex irnexxielna nippubblikaw stejjer investigattivi fil-fond kien hemm bżonn ħinijiet twal ta’ xogħol u ħafna riżorsi, u għaldaqstant The Shift saħħaħ l-isforzi tiegħu biex jikseb il-fondi mingħand il-pubbliku biex b’hekk jiżgura li jissoktaw l-investigazzjonijiet ta’ din il-kamra tal-aħbarijiet.

Biex jilħaq dan l-għan, The Shift nieda kampaniji ta’ ġbir ta’ fondi mingħand il-pubbliku u wirja tal-arti online. Il-wirja tinkludi 22 biċċa tal-arti magħżula u pprezzati minn uħud mill-aqwa artisti ta’ pajjiżna, li xi ftit minnhom għadhom għall-bejgħ. L-artisti jiksbu 30% tad-dħul filwaqt li l-bqija jmorru kollha għas-sostenn tal-ħidma ta’ The Shift.

Fil-frattemp, il-kampanja li qed inwettqu matul ix-xitwa għall-ġbir tal-fondi, imsejħa “We’re digging deeper to level up”, irnexxielha tilħaq kważi 70% tal-mira inizjali tagħha. Filwaqt li ġentilment inħeġġuk tkun ġeneruż magħna fi żmien il-Milied biex tgħinna nilħqu l-mira tagħna, aħna nwegħduk li niġu lura għandek b’aktar stejjer kbar.