Read in English.

Filwaqt li l-Panama Papers kixfu u ħarġu fid-dieher l-involviment ta’ Adrian Hillman, eks direttur maniġerjali tal-Allied Newspapers, mal-eks chief of staff diżonorat tal-Prim Ministru, Keith Schembri, issa l-Inkjesta Vitals skopriet evidenza li Hillman kien imdaħħal fl-operat ta’ Schembri ferm u ferm aktar milli ħsibna.

Wara li l-Panama Papers kienu kixfu li Hillman kien ikkonfoffa ma’ Schembri biex jinxtara makkinarju ta’ stamperija li jiswa xi €30 miljun – proġett li dgħajjef finanzjarjament lit-Times of Malta filwaqt li dawk involuti allegatament daħħlu f’buthom tixħim tramite bosta kumpaniji offshore – l-Inkjesta Vitals issa rnexxielha ġġonġi flimkien ix-xibka involuta kemm fil-bejgħ tal-binjiet li kienu tal-Allied Newspapers fil-Belt Valletta u anki fl-isforzi li għamel l-istess grupp ta’ persuni biex idaħħal il-miljuni minn fuq it-taxxi tan-nies li kienu qed jitħallsu lill-konċessjoni tal-isptarijiet.

Il-konċessjoni tirreferi għal Hillman u għal Pierre Sladden ta’ Redmap bħala liaisons għal Schembri filwaqt li dan tal-aħħar suppost kien iffukat fuq it-tmexxija tal-pajjiż. Minflok, iżda, ma’ kull ċans, Schembri kien qed jagħmel ħiltu biex japprofitta mill-ftehim minn kull aspett… mit-tagħmir tal-faċilità tal-kanċer, sal-kirjiet tal-proprjetà, u sal-faċilitajiet tal-ikel.

Skont l-Inkjesta Vitals li  wettqet il-Maġistrata, jidher li l-kumpaniji ta’ Schembri għamlu l-miljuni, u Hillman u Sladden kienu fost dawk fuq quddiem nett f’dan kollu. Dan meta, fil-fratemp, il-ftehim tal-isptarijiet pubbliċi ma kien qed jagħti l-ebda riżultat lin-nies.

Filmati li ħadu xi ġurnalisti f’Jannar 2023 li juru li partijiet kbar mill-Isptar San Luqa għadhom qed jaqgħu biċċiet. Ritratt: l-OCCRP / il-Fondazzjoni Daphne.

Minn dak li jistqarr ir-rapport tal-Inkjesta Vitals dwar Hillman, il-problema hi li l-aġir tiegħu għen biex tiddgħajjef it-Times of Malta. L-Allied Newspapers kellha tbigħ il-proprjetajiet tagħha fil-Belt Valletta biex tagħmel tajjeb għat-telf fl-investimenti li Hillman kien ippreżenta lill-bord tad-diretturi bħala viżjoni għall-futur ta’ dik il-gazzetta.

L-investigaturi kkonkludew, “Fil-fehma tagħna, li jista’ jagħmel sens mill-arranġament hu li Sladden u Redmap (kumpanija ta’ Sladden) setgħu jiġu involuti biss fil-proġett tal-bini tat-Times of Malta bil-permess ta’ Hillman u bl-influwenza ta’ Schembri.”

L-Inkjesta Vitals u bosta investigazzjonijiet tal-ġurnalisti juru li Hillman kien qed jaħdem ma’ Sladden u Schembri, u allegatament idaħħal il-mijiet tal-eluf tal-ewro.

Fl-istess żmien, il-kamra tal-aħbarijiet tat-Times fil-Belt Valletta bdiet tadotta miżuri ta’ awsterità li xekklu l-abbiltà tal-ġurnalisti li jwettqu investigazzjonijiet f’mument tant kritiku meta t-tmexxija tagħha kienet fil-lenti tal-iskrutinju wara dak li żvelaw il-Panama Papers.

Il-kumpanija kienet wettqet l-investigazzjoni tagħha stess, iżda r-rapport qatt ma ġie ppubblikat u qatt ma ngħadda lill-kamra tal-aħbarijiet tagħha.

L-investigaturi tal-Inkjesta Vitals isemmu li “Adrian Hillman hu persuna ta’ interess f’din l-inkjesta minħabba l-assoċjazzjoni tiegħu ma’ persuni u entitajeit li huma suspettati li użaw fondi mill-konċessjoni tal-isptarijiet b’mod illeċitu għall-gwadann tagħhom… Hu bħalissa qed jiġi akkużat f’Malta b’reati finanzjarji varji, fosthom ta’ tixħim u ħasil tal-flus.”

L-inkjesta Vitals tinnota li Adrian Hillman kien strumentali wkoll biex Ram Tumuluri, il-front għal Vitals Global Healthcare li ngħatat il-konċessjoni tal-isptarijiet, jiddaħħal u jitlaqqa’ ma’ Ivan Vassallo. Fl-aħħar mill-aħħar dan wassal biex wara l-għoti tal-konċessjoni, il-kumpanija Technoline tingħażel bħala fornitur preferut tal-VGH.

Qiegħ ta’ sodda f’sala abbandunata tal-Isptar San Luqa. Ritratt: l-OCCRP / il-Fondazzjoni Daphne.

Fl-2019, The Shift kien żvela li aktar minn €5 miljun mill-fondi tat-taxxi tan-nies kien intużaw minn kumpaniji miftuħa f’Jersey mill-VGH għat-trasferiment tal-flejjes. Vassallo kien sales and marketing manager mal-kumpanija Technoline qabel irnexxielu jikseb il-miljuni li ried biex jixtri l-kumpanija.

Malli Technoline inxtrat, dawn tat setgħat lil din il-kumpanijan biex tieħu ċerti deċiżjonijiet dwar is-servizzi tal-isptarijiet, filwaqt li l-bqija tal-kompetizzjoni spiċċat fi żvantaġġ, u huma kienu garantiti l-akbar profitti mis-servizzi li kienu jeħtieġu l-isptarijiet.

Apparti Technoline, ir-rapport tal-Inkjesta Vitals isemmi kumpaniji oħrajn li kien involut fihom Hillman, bħala front għal Schembri jew biex jgħaddilu l-informazzjoni, fosthom Gateway Solutions Ltd, MMXVI Ltd, Eurybates Ltd, u Astromedic Ltd.

Dawk il-kumpaniji, ilkoll b’xi mod jew ieħor ippruvaw jaħtfu l-fondi pubbliċi li kienu maħsuba għall-isptarijiet.

L-investigaturi kkonkludew, “Fil-fehma tagħna, l-għarfien u l-involviment ta’ Adrian Hillman f’Technoline u f’Gateway u ma’ Ivan Vassallo u Ram Tumuluri jagħmluh persuna fdata fit-twettiq tal-attività illeċita li tikkonferna lil dawn il-persuni. Jidher ukoll li Ivan Vassallo ħass li seta’ jsemmi isem Keith Schembri f’xi komunikazzjonijiet dwar dawn il-materji, u dan ikompli jikkonferma l-fiduċja li kien igawdi Hillman.”

Malli nxtrat il-kumpanija Technoline, dawn ippruvaw jinvolvu lil kumpanija oħra, Gateway Solutions Ltd (li dak iż-żmien ma kellhiex valur).

“Qabel l-2015, Gateway Solutions Limited kienet kumpanija tal-IT bla valur, bi ftit jew bl-ebda prospett ta’ tkabbir fil-qligħ. Ma kinitx topera fis-settur farmaċewtiku jew tal-provvisti mediċi. F’Lulju 2015, Ivan Vassallo u erbgħa minn sħabu, Keith Schembri, Konrad Mizzi, Adrian Hillman u Pierre Sladden, bdew jistinkaw biex jaraw lil Gateway tidħol fis-settur farmaċewtiku u tal-provvisti mediċi, u wassluha biex takkwista l-kumpanija Technoline Limited.

Fit-3 ta’ April 2016, Ivan Vassallo bagħat email lil Adrian Hillman bl-aħħar verżjoni tal-ftehim bejn VGH u Gateway agreement; u Hillman għadda l-email lil Keith Schembri, li mbagħad għaddieh lil Shaukat Ali. Adrian Hillman għadda wkoll l-istruzzjonijiet u l-amministrazzjoni ta’ Ivan Vassallo lil Keith Schembri biex Gateway tkun tista’ tixtri l-ishma ta’ Technoline. B’hekk, jidher li Adrian Hillman kien qed jintuża bħala proxy biex jingħaddu l-emails bejn Ivan Vassallo u Keith Schembri,” ikkonkludew l-investigaturi.

L-Inkjesta Vitals issib tidentifika lil Hillman, lil Vassallo u lil Sladden bħala mażuni.

Lejliet l-Ewwel tas-Sena tal-2015, Vassallo bagħat email lil Hillman biex jirrifletti fuq is-sena: “Qed nifhem li inti se taqbel miegħi li l-2015 kienet żmien pjuttost eċitanti. Jien, għal darba, hekk sibtha. Li jagħmilha memorabbli b’mod speċjali hu li sirt naf lilek. Hu privileġġ għalija li ċ-ċrieki tagħna ltaqgħu u rrid nistqarr miegħek li aktar milli tlaqqigħ, dan kongruwenza.

Jien nistma ferm in-natura inċiżiva u analitika tiegħek. Ċert li dawn l-attributi se jissarfu f’sinerġija realistika u ta’ ġid li se jkun diffiċli li tingħeleb. Qed nibgħatlek l-isbaħ xewqat tiegħi lilek u lill-għeżież tiegħek għal sena ġdida ta’ hena, saħħa u prosperità.”

Jekk humiex se jkomplu jaqtgħu l-frott ta’ dik “is-sinerġija ta’ ġid” għad irridu naraw. Ilkoll jinsabu l-qorti qed jaffaċċjaw akkużi kriminali.