This article is available in English

Minn informazzjoni ġdida mogħtija fil-Parlament jidher kif l-istatistika ta’ min jinsab bla xogħol, il-gvern iżommha baxxa billi jimpjega eluf ta’ ħaddiema mis-settur privat imma s-salarju tagħhom effettivament iħallsu l-istat.

L-MP tal-Oppożizzjoni Ivan Castillo għamel Mistoqsija Parlamentari biex isir jaf bħalissa kemm hemm impjegati ġejjin mis-settur privat li jitħallsu mill-Ministeru tas-Saħħa. Il-Ministru Chris Fearne wieġeb li dettalji preċiżi ma setax jagħti, billi lill-kuntratturi privati l-ministeru jħallashom skont kemm ikunu nħadmu sigħat u mhux skont l-għadd ta’ ħaddiema individwali.

Mill-analiżi li għamlet The Shift, jidher li l-Ministeru tas-Saħħa waħdu bħalissa qed iħallas xi 30 miljun Ewro fis-sena għas-servizzi li jagħtu kważi 1,800 impjegat full-time, ġejjin mis-settur privat.

Minn din l-analiżi jidher li għal servizz klerikali biss, il-Ministeru tas-Saħħa qed jimpjega xi 400 impjegat mis-settur privat, apparti l-mijiet li diġà jimpjega bħala staff klerikali fis-settur pubbliku.

L-ikbar numru ta’ impjegati mis-settur privat li qed jitħallsu mill-Ministeru tas-Saħħa huma l-care workers fl-isptar Mater Dei, fiċ-Ċentru tal-Onkoloġija, fl-isptar Monte Karmeli u f’entitajiet oħra żgħar fi ħdan is-settur tas-saħħa: is-salarju tagħhom qed jitħallas mill-istat permezz ta’ entitajiet privati.

Hemm 600 impjegat ieħor mis-settur privat li jaħdmu ma’ kuntratturi tat-tindif u jagħtu s-servizz tagħhom fl-isptarijiet pubbliċi. Iktar minn nofs dawn il-cleaners, xi 400 b’kollox, jaħdmu fl-Isptar Mater Dei.

B’dan kollu fl-informazzjoni li pprovda l-ministru m’hemmx il-mijiet, jekk mhux l-eluf, ta’ impjegati oħra mis-settur privat li jagħtu s-servizz tagħhom f’oqsma oħra permezz ta’ kuntratti mas-settur privat li tant irendu: fost l-oħrajn wieħed isib il-personal tas-sigurtà, il-health assistants u l-infermiera.

Kieku wieħed kellu jqis l-ħaddiema l-oħra kollha li jitqabbdu mis-settur privat, bla dubju ta’ xejn din il-figura kienet tiżdied bl-eluf.

Fost dawn il-ħaddiema hemm dawk li jieħdu ħsieb l-anzjani: f’dan il-qasam il-gvern regolarment joħroġ il-kuntratti u d-direct orders b’kemm jiswew miljuni ta’ Ewro lill-kumpanniji biex jipprovdu l-ħaddiema – mill-infermiera u l-care workers sal-koki, il-kitchen attendants, is-security guards u oħrajn.

Entitajiet oħra fis-settur pubbliku, bħalma huma l-Wasteserv, il-Gozo Channel u ħafna oħrajn jimpjegaw il-mijiet ta’ ħaddiema direttament mis-settur privat. Is-servizz tat-tindif fil-ministeri, fid-dipartimenti tal-gvern u fl-aġenziji tal-istat, jipprovdih is-settur privat: dan ifisser iktar mijiet ta’ ħaddiema.

Lil The Shift, sorsi fi ħdan il-gvern qalulha li dawn l-impiegi kollha mis-settur privat, lil min iħallas it-taxxa qed jiswewlu il-mijiet ta’ miljuni ta’ Ewro fis-sena. Imma barra minn hekk, din is-sistema l-gvern qed jużaha ukoll biex ipaxxi lil dawk il-votanti li jkunu qed ifittxu impieg mal-gvern.

“Huwa fatt magħruf li speċjalment bis-saħħa tal-uffiċji tagħhom tal-customer care, il-ministeri l-ħin kollu jirrakkomandaw l-individwi, speċjalment dawk li jkunu ġejjin mill-kostitwenza tal-ministru kkonċernat, biex jimpjegawhom dawn il-kuntratturi privati.” Dan spjegawhulna xi uffiċjali li huma midħla tas-sistema ta’ procurement li juża l-gvern.

“U jekk il-ministeri, dawn it-talbiet jilqgħuhomlhom, biex ipattulhom, joħorġulhom dawn il-kuntratti.”

Din is-sistema, il-gvern ipperfezzjonaha f’dawn l-aħħar snin, u biha qatt ma jista’ jmur minn taħt. Bis-saħħa tal-impieg li jipprovdilu, lill-votant jikkuntentah waqt li l-istatistika tal-qgħad iżommha baxxa b’mod artifiċjali.

Eżempju klassiku ta’ dan hija l-Iskema ta’ Xogħol fil-Komunità. Din titmexxa mill-General Workers Union għan-nom tal-gvern.  Bis-saħħa tagħha, iktar minn elf ruħ li kien ilhom ma jkollhom impieg tawhom job full-time mal-gvern.

Għalkemm hemm l-eluf impjegati b’dan il-mod, u jħallashom il-gvern permezz tal-GWU, l-Uffiċċju Nazzjonali tal-Istatistika xorta lil dawn l-impjegati jikklassifikahom bħala ħaddiema li jaħdmu fis-settur privat.

U fil-frattemp, il-kuntratturi li jħaddmu lil dawn l-impjegati biex isostnu l-kuntratti li tant irendu mogħtija mill-gvern, jieħdu persentaġġ mill-paga ta’ kull impjegat.

Xi sorsi qalulna li kieku l-gvern kellu jeżamina bir-reqqa dawn l-eluf ta’ ħaddiema ‘mis-settur privat’, li effettivament iħallashom l-istat, kemm jipproduċu u kemm fil-fatt hemm bżonnhom, “kien ikollu riżultat interessanti, għax kien jinduna kienx jaqbillu jew le meta dan kollu jqabblu ma’ dak li qed jonfoq”.